Giải pháp giúp học sinh THCS hình thành tình bạn khác giới đúng mực
Phần I. MỞ ĐẦU
- Lý do chọn đề tài:
Tuổi học trò là quãng thời gian đẹp của mỗi người, gắn với những kỷ niệm về thầy cô, mái trường, bạn bè.Trong những ngày tháng học tập cùng nhau, việc phát sinh tình cảm là điều tất yếu. Việc gặp nhau thường xuyên như thế đã xây đắp nên tình cảm bạn bè ngày một gần gũi hơn, sự quan tâm dành cho nhau cũng nhiều hơn và nếu như việc quan tâm quá mức đến bạn khác giới có thể sẽ ảnh hưởng đến việc học tập, đó sẽ là một sự báo động với những nguy cơ khó lường. Không chỉ có vậy tình bạn khác giới không đúng mực còn kéo theo hệ lụy như bạo lực học đường.
Từ những hiện tượng mà em bắt gặp hàng ngày trong cuộc sống cũng như trong trường, trong lớp mình, emrất băn khoăn, muốn làm một điều gì đó thật hữu ích để giúp các bạn học sinh hiểu được tình cảm đúng mực đối với lứa tuổi học sinh THCS.Em đã tham khảo ý kiến một số thầy cô giáo trong trường, các thầy cô khuyến khích, gợi ý em nghiên cứu thành một đề tài khoa học. Sau một thời gian nghiên cứu, tìm hiểu, thực nghiệm em đã hoàn thiện đề tài:“ Giải pháp giúp học sinh THCS hình thành tình bạn khác giới đúng mực”.
2.Mục tiêu nghiên cứu:
2.1.Mụctiêu chung:
– Tìm hiểu về những giá trị tốt đẹp do tình bạn trong sáng đem lại cho học trò ở lứa tuổi học sinh THCS.
– Tìm hiểu về sự ảnh hưởng do nhận thức không đúng về tình cảm ở lứa tuổi học sinh THCS.
– Nghiên cứu những hệ lụy không mong muốn do nhận thức không đúng về tình cảm tuổi học trò từ đó đưa ra những giải pháp giúp định hướng, hình thành tình bạn đúng mực cho học sinh THCS.
2.2.Mụctiêu cụthể:
– Khẳng định những giá trị tốt đẹp do tình bạn trong sáng đem lại cho học trò ở lứa tuổi học sinh THCS, cho tương lai của đất nước.
– Đánh giá thực trạng về sự ảnh hưởng của tình bạn khác giới đến lứa tuổi học sinh trường THCS.
– Đề ra một số giải pháp tích cực, hữu hiệu để hạn chế hiện tượng, nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả học tập, rèn luyện đạo đức, lối sống của các bạn học sinh trường THCS.
– Giúp học sinh có suy nghĩ, thái độ và hành động đúng đắn trong mối quan hệ tình bạn khác giới.
– Đề tài có tính thực tế cao và có khả năng được mở rộng nhằm tác động lên học sinh theo hướng đại chúng, tức ảnh hưởng lên tâm lí và hành động của học sinh theo số lượng lớn. Đồng thời đề tài có thể đóng vai trò tài liệu tham khảo để giải quyết các hiện tượng khác.
3.Giới hạnphạm vi không gian, phạm vi khách thể, phạm vi thời gian nghiên cứu của đề tài
3.1. Giới hạn về phạm vi không gian:Nghiên cứu được triển khai tại trường THCS.
3.2.Giới hạn về phạm vi khách thể khảo sát:
– Nghiên cứu tài liệu, tổng hợp kiến thức, đưa ra các giải pháp thực nghiệm và thăm dò kết quả; vận dụng kiến thức một số môn học có liên quan như: Giáo dục công dân , hoạt động ngoài giờ lên lớp, sinh học, một số tài liệu về tâm sinh lý lứa tuổi THCS, các trang mạng Internet có liên quan trong quá trình nghiên cứu và làm thành công đề tài.
– Đề tài tiến hành khảo sát, thực nghiệm về xã hội học, tâm lý học với đối tượng học sinh các lớp 6,7,8,9 THCS.
3.3. Giới hạn về phạm vi thời gian của đối tượng nghiên cứu:Trong khoảng thời gian từ đầu năm học 2019- 2020, cụ thể từ tháng 8/2019 đến tháng 11/2019
4.Phương pháp nghiên cứu.
4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận.
4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
4.3. Phương pháp quan sát, so sánh.
4.4. Phương pháp thực hành, thực nghiệm.
Phần II. NỘI DUNG
Chương I.CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.Tổng quan về vấn đề nghiên cứu:
Tình bạn khác giới ở trường THCS không phải là đề tài mới nhưng xuất phát từ thực trạng tình bạn khác giới hiện nay có sự phát triển lệch lạc, ảnh hưởng rất lớn tới bản thân mỗi học sinh.Em mạnh dạn nghiên cứu về đề tài này nhằm đưa ra những giải pháp tích cực, hữu hiệu áp dụng vào thực tế, giúp học sinh THCS nhận thức tầm quan trọng của giáo dục tình bạn khác giới.Đồng thời giúp các bạn học sinh có hành vi tích cực, đúng đắn trong mối quan hệ về bạn bè. Nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả học tập, rèn luyện đạo đức, lối sống của các bạn học sinh trường THCS.
- Các khái niệm cơ bản về tình bạn, tình bạn khác giới và tìnhyêu:
2.1. Tình bạn:
Tình bạn là tình cảm của một người biết quan tâm, giúp đỡ, đồng cảm, một người mình có thể tin tưởng để chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn. Một người bạn luôn ở cạnh, động viên và nhắc nhở, giúp đỡ những lúc mình sai…(nhưng không phải có quan hệ máu mủ) (Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia).
Khi hiểu được đúng về một tình bạn đẹpthì chúng ta sẽ xây dựng cho bản thân những tình bạn đúng nghĩa cùng nhau phát triển, cùng giúp đỡ nhau tiến bộ.
2.2. Tình bạn khác giới:
Tình bạn khác giới là tình bạn giữa nam và nữ hoặc ngược lại. Tình bạn khác giới làm cho mỗi người tự hoàn thiện mình, làm tôn vẻ đẹp của mỗi giới. Tình bạn khác giới có thể khiến cho nhiều bạn rung động, thích nhau theo cảm tính, song không phải là tình yêu ở lứa tuổi học sinh THCS.
Ở tuổi vị thành niên, tình bạn thường mạnh mẽ và thiên về cảm xúc. Tình bạn có thể là giữa những người cùng giới và giữa những người bạn khác giới. Tình bạn khác giới nhiều khi có những giá trị riêng rất đặc biệt, khiến những người bạn cảm thấy mình may mắn có những người bạn khác giới.Tình bạn khác giới cũng có khi sẽ có những biểu hiện không đúng mực với lứa tuổi học sinh THCS.
2.3. Tình yêu:
Tình yêu là sự rung cảm và quyến luyến sâu sắc giữa hai người khác giới. Ở họ có sự phù hợp về nhiều mặt. Tình yêu là trạng thái tình cảm của chủ thể này đối với một chủ thể khác ở mức cao hơn sự thích thú và phải nảy sinh ý muốn được gắn kết với chủ thể đó ở một khía cạnh hay mức độ nhất định.
2.4. Khái niệm tuổi học trò:
Học sinh hay học trò là những thiếu niên hoặc thiếu nhi trong độ tuổi đi học (6-18 tuổi) đang học tại các trường tiểu học, trung học cơ sở hoặc trung học phổ thông (Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia).
2.5. Những giá trị tốt đẹp do tình bạn trong sáng đem lại cho học trò ở lứa tuổi học sinh THCS:
Tình bạn đúng nghĩa là một tình cảm đẹp. Có một tình bạn đẹp như có một người song hành cùng ta vượt qua những bão táp phong ba của cuộc đời. Có một tình bạn đẹp, ta sẽ có một người cùng chung vui với ta khi thành công. Có một tình bạn đẹp, ta sẽ có một người dìu dắt bước chân ta, cho ta những lời khuyên chân thành và đưa ta ra khỏi bóng tối của cuộc đời khi sa ngã.
2.6. Những biểu hiện vượt quá tình bạn khác giới lứa tuổi họctrò:
Có thể nói ngày nay cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, mạng internet, điện thoại thông minh thì việc học sinh biết rung động trước một người bạn khác giới khi còn ngồi trên ghế nhà trườngkhông còn là chuyện hiếm. Hầu như không một ngôi trường THCS nào, không một lớp học nào lại không xuất hiện những đôi bạn áo trắng quý mến nhau hơn những người bạn khác.
2.7. Nghiên cứu đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh THCS:
2.7.1. Nghiên cứu đặc điểm sinh lý học sinh THCS:
Tuổi học sinh THCS là lứa tuổi thiếu niên giai đoạn phát triển từ 11- 15 tuổi. Lứa tuổi này có một vị trí đặc biệt và tầm quan trọng trong thời kỳ phát triển của trẻ em, vì nó là thời kỳ chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành và được phản ánh bằng những tên gọi khác nhau như: “ Thời kỳ quá độ”, “tuổi khó bảo”, “tuổi khủng hoảng”, “tuổi bất trị…”.
Đây là lứa tuổi có bước nhảy vọt về thể chất lẫn tinh thần. Những biến đổi rõ rệt về mặt giải phẫu sinh lý đối với thiếu niên đã làm cho các bạn xuất hiện những cảm giác, tình cảm và rung cảm mới mang tính chất giới tính, các bạn quan tâm nhiều hơn đến bạn khác giới.
2.7.2. Nghiên cứu đặc điểm tâm lý học sinh THCS:
Không chỉ có những biến đổi về mặt sinh lý mà lứa tuổi này cũng có những biến đổi sâu sắc về mặt tâm lý. Tuyến nội tiết hoạt động mạnh, điều đó đã làm cho các bạn dễ xúc động, dễ bực tức, nổi nóng. Cùng với những biến đổi về thể chất, đời sống tinh thần và tình cảm của tuổi học sinh THCS cũng trải qua những biến đổi sâu sắc.
Về mặt giao tiếp, nhu cầu giao tiếp với bạn phát triển rất mạnh, các mốiquanhệđược mởrộng, nhucầuvềtìnhbạntâmtìnhcá nhânđượctăng lên rõ rệt. Bạn bè trở thành một phần rất quan trọng trong cuộc sống của ở lứa tuổi này.
Tình cảm của các bạn học sinh THCS sâu sắc và phức tạp. Tình bạn khác giới ở lứa tuổi này cũng có thể lệch lạc, mà khi tình bạn ấy phát triển không đúng mực sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy đáng tiếc.
2.8. Nghiên cứu nguyên nhân dẫn đến tình cảm lệch lạc, không đúng mực của học sinh THCS:
2.8.1. Nguyên nhân chủ quan:
– Học sinh THCS đang ở lứa tuổi phát triển và thay đổi về tâm sinhlý
– Thiếu quan niệm và nhận thức đúng đắn về tình bạn khác giới
2.8.2. Nguyên nhân khách quan:
* Về phía giađình:
Xã hội ngày càng phát triển khiến nhiều bậc phụ huynh hàng ngàybận bịu với công việc của họ mà quên đi việc làm bạn với con cái mình khiến chúng thiếu thốn tình cảm.
Do áp lực từ cha mẹ người lớn trong gia đình cũng không nhỏ đối với các bạn: Lúc nào cũng phải học bài, thi phải đạt điểm cao… đã đẩy các bạn đến chỗ mệt mỏi, thậm chí chán học.
* Về phía nhàtrường:
Do môi trường học tập gần gũi và cảm xúc dễ bị rung động ở tuổi mới lớn chính là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới việc học sinh thích nhau khi còn đang ngồi học trên ghế nhà trường.
* Về phía xã hội:
Ngày nay, thời đại công nghệ, hệ thống thông tin bùng nổ thì các thông tin về tình yêu, tình dục không còn là “chuyện của người lớn”, mà xuất hiện khắp mọi nơi, mọi lúc.
2.9. Tác động tích cực và những hệ lụy đáng tiếc do tình cảm không đúng mực của học sinh THCS:
Một câu hỏi vô cùng bức thiết được đặt ra là: “Tình bạn khác giới ở tuổi học trò là xấu hay tốt ?”. Nó bao gồm cả yếu tố tích cực, song cũng có nhiều ảnh hưởng theo hướng tiêu cực.
2.9.1. Tác động tíchcực:
Tình bạn khác giới trong sáng, lành mạnh có thể là động lực giúp đỡ nhau chăm chỉ, tiến bộ trong học tập hay mang lại cho chúng ta cảm xúc thăng hoa trong cuộc sống làm cuộc sống bớt tẻ nhạt.Không chỉ vậy tình bạn khác giới đúng mực sẽ trở thành động lực cho các bạn vượt qua khó khăn, suy tư, âu lo trong cuộc sống.
2.9.2. Tác động tiêucực và những hệ lụy:
Tình bạn khác giớicũng có vô vàn những ảnh hưởng và hậu quả nặng nề.
Do chưa có những nhận thức thực sự đầy đủ, chín chắn về giới tính, lại chưa được trang bị những kỹ năng sống cơ bản nên tình trạng học sinh “yêu” sớm và đi quá giới hạn cho phép còn có thể gây ra những tổn thương lớn cả về thể chất lẫn tinh thần đối với những “người trong cuộc”.Quả thực, tình bạn khác giới không đúng mực sẽ có những ảnh hưởng tiêu cực không nhỏ đối với tuổi học trò và tương lai cuộc sống của mỗi chúng ta.
Chương II.THỰC TRẠNG NGHIÊN CỨU.
- Thực trạng mối quan hệ tình bạn khác giới của học sinh THCS hiện nay:
1.1. Phiếu khảo sát thực trạng: ( phiếu 1)(phụ lục kèm theo)
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này em đã có một cuộc khảo sát 500bạn học sinh tại trường.
- Thống kê:
Qua khảo sát đã thống kê được kết quả nhưsau:
Đối tượng | Khối | TSHS | HS nhận thức đúng về tình bạn khác giới | HS nhận thức còn sai lệch cho rằng mình đủ lớn, có quan hệ tình cảm yêu đương | ||
TS | % | TS | % | |||
HS trường THCS | 6 | 50 | 17 | 34,0 | 33 | 66,0 |
7 | 100 | 34 | 34,0 | 66 | 66,0 | |
8 | 150 | 50 | 33,3 | 100 | 66,7 | |
9 | 200 | 60 | 30,0 | 140 | 70,0 | |
Bảng 1: Bảng thống kê HS nhận thức đúng về tình bạn khác giới và HS nhận thức còn sai lệch cho rằng mình đủ lớn, có quan hệ tình cảm yêu đương |
1.1.2.Nhận xét thực trạng:
Qua khảo sát, thì hầu hết các bạn học sinh đều chưa xác định được rõ ràng một tình bạn khác giới đúng mực, động cơ đúng đắn của tình bạn khác giới.
- Phiếu trưng cầu ý kiến của các thầy, cô giáo.( phiếu 2)( phụ lục kèm theo)
Chương III.NHỮNG GIẢI PHÁP VÀ KẾT QUẢ
Tình bạn khác giới ở trường THCS không phải là đề tài mới nhưng xuất phát từ thực trạng tình bạn khác giới hiện nay có sự phát triển lệch lạc, ảnh hưởng rất lớn tới bản thân mỗi học sinh. Em mạnh dạn nghiên cứu về đề tài này nhằm đưa ra những giải pháp tích cực, hữu hiệu áp dụng vào thực tế, giúp học sinh THCS nhận thức tầm quan trọng của giáo dục tình bạn khác giới.Đồng thời giúp các bạn học sinh có hành vi tích cực, đúng đắn trong mối quan hệ về bạn bè. Nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả học tập, rèn luyện đạo đức, lối sống của các bạn học sinh trường THCS.
1.Giải pháp 1:Thực hiện tốt sự phối hợp “ Gia đình- Nhà trường- Xã hội” để giáo dục học sinh:
Giải pháp này được cụ thể hóa bằng sơ đồ sau:
* Đối với nhà trường:
–Đề xuất với các thầy cô lãnh đạo nhà trường tổ chức hướng dẫn, tuyên truyền, định hướng cho các bạn học sinh thấy được ảnh hưởng lớn của tình bạn khác giới đúng mực và không đúng mực.
– Đề xuất nhà trường phối kết hợp với ban Dân số xã mời các bác, các cô cán bộ, chuyên gia tư vấn về SKSS đến trường nói chuyện với học sinh về vấn đề chăm sóc, bảo vệ SKSS vị thành niên.
– Ngoài việc tuyên truyền định hướng cho HS, các thầy cô đã đưa vấn đề này tích hợp vào nội dung các môn học, vào các tiết sinh hoạt, các hoạt động ngoạikhóa.
– Sau khi nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục sức khỏe sinh sản cho các bạn học sinh, em đã tiến hành khảo sát 154 học sinh khối 8,9bằng phiếu điều tra những hiểu biết của các bạn về giáo dục giới tính , SKSS vị thành niên và thu được kết quả như sau: (phiếu 3)